O zalesianiu parapetu

     Na łamach tego bloga wspominałem nieraz o drzewkach bonsai. Ktoś kiedyś nawet zaproponował, żebym pokazał zdjęcia. Niestety, było to jesienią, kiedy dwa z nich przypominały już miotły, którym dozorca zamiata podwórze, a na trzecim zostało zaledwie kilka mizernych liści. Nie przedstawiały ładnego widoku. Postanowiłem więc pokazać je wiosną.

     

     Właśnie teraz, z dnia na dzień, stają się coraz bardziej zielone. To mój ulubiony moment, gdy już się przebudziły, ale jeszcze nie rozwinęły liści do końca. Dlatego uwieczniłem je teraz, a za jakiś krótki czas, gdy rozwiną się całkowicie, wrzucę kolejne zdjęcia.

     

     Od razu uprzedzę, że forma tych drzewek jest absolutnie niezgodna ze wszelkimi kanonami sztuki boinsai, więc rasowy hodowca niech tu lepiej nie zagląda. Jest ona bowiem wynikiem skomplikowanego systemu projektowania zieleni, zwanej No-tak-mi-wyszło.

     

     Czym jest bonsai? Czy to jakiś szczególny gatunek? Czy istnieją nasionka takich miniaturowych drzewek? Niestety, nie. Bonsai to są rośliny kształtowane w specjalny sposób, które bez tej szczególnej pielęgnacji w ogóle nie przypominałyby drzew. Na bonsai nadaje się teoretycznie każda roślina wieloletnia o zdrewniałej łodydze. Mamy więc ogromny wybór drzew i krzewów, zarówno egzotycznych, jak i krajowych. W praktyce, nie każdy gatunek wytrzymuje taką pielęgnację. Poza tym, preferowane są rośliny o małych liściach. Chodzi o to, że przy kształtowaniu trzeba przecież utrzymać proporcje. Jeśli drzewko będzie miało trzydzieści centymetrów wysokości, a liście długie na dwadzieścia, to nie będzie to wyglądało przekonująco. Owszem stosuje się je także, ale drzewka, uzyskane np. z kasztana, czy dębu, powinny być proporcjonalnie większe, co najmniej metrowe, podczas gdy z ligustra, czy brzozy, możemy sobie stworzyć prawdziwe miniaturki. No i są rośliny, które kształtowaniu poddają się stosunkowo łatwo, jak i takie, których wyginanie jest niezwykle kłopotliwe. Spróbujcie wygiąć gałąź dębu i nie złamać! Aczkolwiek można, tyle że sposobem…

     

     Jak kształtuje się takie drzewka? Przycinając gałązki, skracamy je i prowokujemy do rozgałęziania. Owijając gałązki miedzianym drutem, umożliwiamy ich wyginanie. Odrutowane gałązki muszą przez jakiś czas nosić ten szczególny opatrunek, aż gałąź „zapamięta” kształt – najczęściej, poprzez narastanie kolejnych pierścieni przyrostu rocznego. Jak długo? Zależnie od gatunku. W niektórych wystarczy kilka tygodni, w innych konieczne jest utrzymanie drutu przez kilka lat. Świeże, zielone odgałęzienia których sobie nie życzymy, możemy oskubać paznokciami. Jeśli chcemy pozbyć się jakiejś gałązki, która psuje nam formę, wystarczy ją odciąć, a ranę zabezpieczyć specjalną pastą.

     

     Drzewka sadzimy w niedużych, płaskich doniczkach. Stąd konieczne jest ukształtowanie płaskiej bryły korzeniowej. Nie zawsze jest to możliwe. Ja popełniłem pewien błąd przy kształtowaniu jednego z drzewek, co można poznać poniżej po wysokiej, jak na bonsai, doniczce.

     

     Nie wiem, skąd wziął się rozpowszechniony przesąd, że drzewek bonsai nie należy podlewać, tylko zraszać, bo inaczej rosną za duże. A już Dadźbóg broń nawozić! Jest to wierutna bzdura. Bonsai jest stosunkowo dużą rośliną, w małej doniczce, więc nie tylko TRZEBA je podlewać, ale nawet trzeba to robić bardzo często. W czasie letnich upałów, robię to czasem dwa razy dziennie! A nawóz? Oczywiście, że trzeba je nawozić i to regularnie. Musimy pamiętać, że choć w naturze drzewko samo sięgnie korzeniami do pokładów mineralnych, w małej doniczce nie ma takiej możliwości. W czasie kształtowania, gdy zależy nam na tym, aby drzewko wypuszczało nowe gałęzie, można to robić zwykłym nawozem do roślin zielonych. Później, gdy drzewko jest już ukształtowane i zależy nam na zachowaniu formy, lepiej używać specjalnych nawozów do bonsai, niskoazotowych, które nie powodują szybkiego wzrostu.

     

     A teraz przedstawiam Wam mój miniogródek dendrologiczny. Składa się z samych "outdoorów", czyli drzewek, hodowanych na wolnym powietrzu, jako że są to gatunki z naszej strefy klimatycznej.

     

     To pierwsze, to ligustr. Pospolity krzew, powszechnie używany na żywopłoty. Korzonek ma całkiem udany, rozłożysty, ale korona trochę mi nie wyszła. Muszę nad nią jeszcze trochę popracować. Planuję nieco zaburzyć tę równą linie korony na samej górze, tworząc kilka „garbów”. Jest to młode drzewko, co widać po niezbyt grubym pniu. Wyhodowane w dziewięćdziesięciu dziewięciu procentach przeze mnie. Pomógł sąsiad na działce – zasadził żywopłot. Pewnej wiosny oderwałem sobie od niego kilka gałązek i zasadziłem. To jedna z nich. Ligustr rozmnaża się bardzo łatwo. Trzeba w maju, najpóźniej czerwcu, oderwać zieloną gałązkę – koniecznie zieloną – w taki sposób, aby na jej końcu powstała „piętka”, jak nazywał to znajomy ogrodnik. Po prostu, trzeba ją odłamać „pod prąd” – czyli w kierunku przeciwnym do rośnięcia. Zwykle, znaczy to na dół. Wtedy na końcu zostaje trochę gałęzi macierzystej. I to trzeba wsadzić w piach. Wszystko! Taka gałązka ukorzenia się bardzo szybko. Potem tylko trzeba ją odpowiedni przycinać, aby się rozgałęziła, a gdy już pokaże gałązki, odpowiednio je powyginać i poprzycinać.

     

     To drugie to lipa drobnolistna. Wyhodowana z sadzonki, którą dostałem kiedyś od wspominanego czasem na blogu Pana Leśniczego. Zasadziłem ją najpierw w sporym wiadrze, aby umożliwić rozrost pnia. I to był błąd! Korzeń ukształtował się bowiem tak, że ni czorta nie dało się go przyciąć do płaskich rozmiarów. Widoczne powyżej poziomu gruntu rozgałęzienie prowadzi na piętnaście centymetrów wgłąb ziemi i dopiero tam wypuszcza prawdziwy korzeń. Uciąć go, to zabić roślinę. Udało mi się go nieco zgiąć, aby zmniejszyć wysokość, ale o wiele za mało, niż bym chciał. Nie było rady, trzeba było zasadzić je w wyższej, niż wynikałoby to z konwencji, doniczce. 

     

     To trzecie jest siostrą drugiego – też lipa i też z sadzonki od Leśniczego. Forma sadzonki pozwoliła na dość umiarkowaną ingerencję w kształt korony, zatem udało się je ukształtować już po dwóch latach. Niestety, w czasie zimowania na działce, jakiś pampoń, wałęsający się po ogródkach, wlazł mi w dół z drzewkami i odłamał całą górę. Zauważyliście zapewne, że jest mocno niesymetryczne. Zostało pozbawione całej prawej strony. Co miałem zrobić? Załamałem ręce, ponarzekałem na ludzką głupotę, przy okazji na pogodę, na rząd, na opozycję, na ekologów, na Kościół, na szefa, na swoją nadwagę i parę innych rzeczy, po czym zacząłem kształtować je od nowa. Pozostałe gałązki z okolicy powypadkowej powyginałem tak, aby choć trochę zasłoniły kalekie miejsce. Teraz wygląda to nieszczególnie, ale gdy liście się rozwiną, zakryją to miejsce i da się na to patrzeć bez obrzydzenia.

     

     Jest jeszcze jeden ligustr, ale ten dopiero się kształtuje i bardziej przypomina nagryziony łogigok, niż drzewo. Jego portret na razie sobie daruję – poczekam jakieś pięć lat. Tak długo trwa kształtowanie drzewek – to się robi latami. Ale przynajmniej wiem, że bryłę korzeniową będzie miało zwartą i płytką – od początku jest hodowane w doniczce!

     

     

     Fot.1 Ligustr pospolity.

     

     

     Fot.2 Lipa drobnolistna. 

     

     

     Fot.3 Lipa drobnolistna. Ma na imię "Telperion" - bo to moje pierwsze drzewko, a jak pamiętamy z "Silmarilliona" tak miało na imię starsze z dwóch drzew Amanu.