Przeraźliwie długa lista

     W tym roku nie idę na cmentarz. Nie mam zamiaru zarazić się w tłumie odwiedzających, ani zarazić kogoś innego, jeśli jestem nieświadomym nosicielem. W tym roku mój sposób uczczenia pamięci zmarłych, to przygotowanie smutnej listy tych osób, które zmarły od ostatniego 1.listopada.

     Umieszczam tu ludzi powszechnie znanych, ale nie wszystkich, tylko tych, którzy z jakiegoś powodu byli dla mnie ważni.

I wiecie co? W tym roku ta lista jest zatrważająco długa…

2.11 - Marie Laforet– francuska piosenkarka, znana z takich przebojów jak „Warszawa”, czy przejmującej piosenki „Viens, viens”, którą mam w ulubionych na swoim kanale YouTube.

9.12 – Marie Fredriksson, wokalistka Roxette, której poświęciłem osobny wpis w zeszłym roku. A wydawało się, że już pokonała ten nowotwór. Niestety, nawrót choroby zabił ją.

10.12 – Adam Słodowy – mój niedościgniony mistrz, który być może sprawił, że jestem tym, czym jestem, choć nigdy nie miałem okazji poznać go osobiście. Również wspomniany w osobnym wpisie.

21.01 – Terry Jones, aktor komediowy, jeden z brawurowej grupy Monty Pythona. Jeszcze niedawno regularnie oglądany przeze mnie rankiem, przed pójściem do pracy, gdy jeden z kanałów, zdaje się Comedy Central, emitował kolejne odcinki.

27.01 – Czesław Jaroszyński – aktor. Niewiele ma znanych ról w filmowym, czy telewizyjnym dorobku, ale moje pokolenie na zawsze zapamiętało go jako Bardosa w „Janosiku”, kowala w „Czarnych chmurach”, czy później ojca Ariela w „Szaleństwie Majki Skowron”.

05.02 – Kirk Douglas – prawdziwa legenda kina. Pierwszy raz ujrzałem go w westernie „Pancerny wóz”, gdzie partnerował Johnowi Wayne’owi. Podobno rolą, która zapoczątkowała tę błyskotliwą karierę, był Ned Land w„20 000 mil podmorskiej żeglugi”. Inne większe role to Spartakus, Einar („Wikingowie”), czy wspaniale zagrany Vincent van Gogh w „Pasji życia”. Wyróżniał się zawsze, nawet w ewidentnie słabych filmach, jak nieudana adaptacja „Latarni na końcu świata”. Ale trzeba przyznać – pożył sobie.

06.02 – Romuald Lipko – kompozytor, multiinstrumentalista, członek Budki Suflera. A jeszcze tak niedawno miałem okazję słuchać go na żywo, razem z całym zespołem, gdy moje miasto zaprosiło ich na wiosenny festyn.

16.02 – Jerzy Gruza – kolejna legenda polskiego kina, reżyser, niezapomniany twórca takich perełek, jak „Wojna domowa”, czy „Czterdziestolatek”. Dla mnie przede wszystkim reżyser musicalu „Alicja”, w którym Lulu zaśpiewała tę przejmującą piosenkę, prześladującą mnie później przez kilka miesięcy.

27.02 – Paweł Królikowski – aktor, głównie serialowy. I choć seriali raczej nie oglądam, nie mogłem go nie znać. A już do łez rozbawił mnie kiedyś w pewnym kabaretowym przedstawieniu, zbudowanym na osnowie historii literatury, gdzie wtrącał się do każdej sceny, nieważne z jakiej epoki i oznajmiał, że nazywa się Anzelm Bohatyrowicz.

03.03 – Stanisław Kania – I sekretarz PZPR. Zapewne większość z Was w ogóle o nim nie słyszała, bo nie był jakąś wybitną postacią w historii polityki. Co ciekawe, dla mnie również. Ale jego nominacja była końca pewnej epoki – epoki Edwarda Gierka, o którym słyszeli chyba wszyscy, a który mnie wtedy wydawał się wieczny.

08.03 – Max von Sydow – kolejny legendarny aktor o imponującym dorobku. Wymienię choćby „Egzorcystę”, „Trzy dni kondora”, „Ucieczkę do zwycięstwa”, „Diunę”, czy „Norymbergę”

18.03 – Emil Karewicz – aktor, niezapomniany Sturmbahnfurrer Herman Brunner, czy gestapowiec, nie potrafiący napisać tak prostego nazwiska jak Grzegorz Brzęczyszczykiewicz. Do legendy przeszedł jego tekst z „Aternatywy 4”: „No, niedobrze, cholera, Ziutuś już dwa tygodnie tu mieszka, a dzielnicowy jeszcze go nie zna!”.

20.03 – Kenny Rogers – piosenkarz amerykański. Jeszcze niedawno przypomniano jego występ wraz z DollyParton, a ja pamiętam doskonale teledysk do jego piosenki „Thiswoman”, w który zazdrościłem mu umiejętności rysowania.

29.03 – Krzysztof Penderecki – trzeba przedstawiać? Dla mnie głównie osobowość, bo w jego kompozycjach nie gustowałem. Widać, nie dorastałem do jego poziomu.

20.04 – Krystyna Łybacka – matematyk, wykładowca Politechniki Poznańskiej, minister Edukacji Narodowej w latach 2001-2004. Dlaczego wspominam akurat ją? Bo miałem przyjemność poznać ją osobiście, w czasie studiów. I muszę przyznać, że wtedy tę wygłodniałą rzeszę młodych samców, bardziej niż to, co wykładała, interesowały jej nogi. Cóż, młodość…

23.04 – Paweł Elsztein – publicysta, popularyzator lotnictwa, dziennikarz „Skrzydlatej Polski”, w której to zaczytywałem się swego czasu bez opamiętania. Autor m.in. książki „Polska w kosmosie”, od której zaczęło się moje kolekcjonowanie pozycji, poświęconych historii lotnictwa. Również autor wypróbowanego przeze mnie na wszystkie sposoby poradnika „Budujemy latawce”, z których w powietrze wzbił się niestety tylko jeden, być może dlatego, że w tym jednym postąpiłem dokładnie według wskazówek autora, bez żadnych własnych ulepszeń.

14.05 – Henryk Jaskuła – żeglarz, pierwszy Polak (trzeci na świecie), który opłynął ziemię bez zawijania do portu. Pamiętam doskonale, jak jego sylwetkę przybliżał redaktor Ryszard Badowski w nieodżałowanym „Klubie sześciu kontynentów”.

14.05 – Jerzy Łapiński – kolejny charakterystyczny aktor. Zwykle grywał role drugoplanowe, najczęściej negatywne. Rola w „Zmowie”, przyprawiała o ciary na grzbiecie, ale bywało, że jego postać dobrocią zawstydzała głównego bohatera, jak to się stało w „Tygodniu z życia mężczyzny”.

29.05 – Jerzy Pilch – pisarz, o którym chyba każdy słyszał („Tezy o głupocie, piciu i umieraniu”, „Miasto utrapienia”, „Wiele demonów”)

19.06 – Ian Holm, brytyjski aktor, niezapomniany Bilbo z „Władcy Pierścieni”, Grał też m.in. w tak głośnych produkcjach, jak „Obcy. Ósmy pasażer Nostromo”, „Rydwany Ognia”, czy „Na zachodzie bez zmian”.

06.07 – Ennio Moricone – nieodżałowany kompozytor, głównie znany jako autor filmowych ścieżek dźwiękowych. Też poświęciłem mu krótki wpis…

13.07 – Grant Imahara – konstruktor, jeden z autorów programu „Pogromcy Mitów”. Jego nagła śmierć wstrząsnęła mną swego czasu i nie tylko mną. Również miał u mnie skromne epitafium.

25.07 – John Saxon – amerykański aktor. Może i niezbyt znany, ale ja pamiętam role Ropera w kultowym „Wejściu Smoka”, czy Luisa Chamy, który w westernie „Joe Kidd” do tego stopnia naraził się miejscowemu farmerowi, że ten wysłał za nim łowców nagród. Kiedyś, w innym westernie „Appaloosa”, który oglądałem jako dzieciak, wstrząsnęła mną scena siłowania się na rękę między granym przez niego rewolwerowcem Chuyem Mediną, a Marlonem Brando. Przegrana bowiem wiązała się z ukąszeniem skorpiona, przywiązanego do blatu stołu.

25.07 – Bernard Ładysz – polski śpiewak operowy, światowej klasy bas, jeden z najwybitniejszych i najwyżej cenionych polskich śpiewaków. Któż z nas, nawet nie wiedząc o tym, nie słyszał jego wykonania arii Skołuby („Ten zegar stary”). Ci, którzy nie interesują się operą, na pewno znają go z roli młynarza Prokopa w „Znachorze”.

26.07 – Olivia de Havilland – aktorka – „Przygody Robin Hooda (Marion u boku Erolla Flynna), „Przeminęło z wiatrem” (Melanie),  „Rój” (Maureen), „Północ-Południe” (pani Neal)

14.08 – Ewa Demarczyk – choć poezja śpiewana to ewidentnie nie jest moja ulubiona forma sztuki, nie sposób nie znać tej postaci. Przyznam się Wam, że kiedyś mnie przerażała.

15.08 – Henryk Wujec, polityk, działacz KOR i Solidarności. Jakby nie patrzeć, coś mu wszyscy zawdzięczamy i oby to przetrwało.

20.08 – Piotr Szczepanik – piosenkarz, niegdyś bardzo popularny, wręcz idol starszego pokolenia, Znany z takich przebojów, jak „Goniąc Kormorany”, „Żółte kalendarze”, „Kochać”.

01.09 – Jerzy Szczakiel – żużlowiec, pierwszy polski indywidualny mistrz świata 1971. Kiedyś, za młodych lat, byłem kibicem żużla i bywało, że oklaskiwałem także jego.

04.09 – Andrzej Gawroński – aktor, głównie drugoplanowy i dubbingowy. Grał w wielu filmach, ale zawsze drobne role, często nie był nawet wymieniany w czołówce. Wolał dubbing. Jego głosem mówili m.in. Filip („Pszczółka Maja”) Willy Kojot (ten, co bezskutecznie próbował złapać Strusia Pędziwiatra), Smurf Maruda, dziadek Olinka Okrąglinka (bajka, którą mój synek, gdy był jeszcze mały, oglądał pasjami), a wielbiciele Wiedźmina i Skyrim mogą go w grze usłyszeć wiele razy, bowiem podkłada głos pod kilka postaci.

10.09 – Diana Rigg – brytyjska aktorka, mało znana, ale ja zapamiętałem ją przede wszystkim jako Emmę Peel z kultowego niegdyś serialu „Rewolwer i melonik”, który swego czasu przeganiał wszystkie dzieciaki z podwórka skuteczniej niż dozorca-choleryk.

11-09 – Henryk Łapiński – aktor, zwykle grywał niewielkie role niewielkie drugoplanowe, ale pamięta go każdy, kto widział pierwszą część komedii „Jak rozpętałem II wojnę światową”, w której wraz z Frankiem Dolasem wykonywał podkop. Miłośnicy kina zapewne prędzej skojarzą jego głos – to jego głosem mówił Panoramix we wszystkich częściach popularnej kreskówki. I w ogóle, odnalazł się w dubbingu, często i gęsto użyczając swego głosu przeróżnym postaciom.

21-09 – Michael Lonsdale – francusko-brytyjski aktor. Po raz pierwszy ujrzałem go w komedii Hibernatus, z Louisem de Funes. Grał również „większe” role. Widzowie mogli zapamiętać go jako Hugo Draxa, z którym zmierzyć musiał się agent 007 w filmie Moonraker, a także jako opata klasztoru, w którym dzieje się akcja „Imienia Róży”.

06-10 – Eddie Van Halen – wirtuoz gitary, założyciel zespołu Van Halen. Nawet jeśli ktoś nie słucha rocka, na pewno kojarzy utwór „Jump”.

19-10 – Wojciech Pszoniak – legenda polskiego i francuskiego kina. Po raz pierwszy dostrzegłem go w „Gnieździe”, gdzie zagrał Mieszka I.  Inne godne wspomnień role to Dziennikarz w „Weselu”, Robespierre w „Dantonie”, czy przejmująca kreacja Janusza Korczaka w filmie pod tym samym tytułem. „Ziemia Obiecana” jakoś nie przypadła mi do gustu…

20.10 – Dariusz Gnatowski – polski aktor teatralny i filmowy. Niezapomniany Arnold Boczek, sąsiad Ferdka Kiepskiego. Zapamiętałem także jego rolę Barabasza w „Ogniem i mieczem”. Myślicie, że łatwo jest przekonująco grać z taką głupią miną?

I wiecie co? Z ciężkim sercem publikuję ten post właśnie dzisiaj, dzień przed pierwszym listopada. Bo wydaje mi się, że jeśli to zrobię, będę musiał jeszcze uaktualnić tę listę.

 

Dopisane kilka godzin później:

No i wykrakałem! Właśnie dowiedziałem się, że dziś zmarła kolejna legenda: odszedł Sean Connery.